Doğum lekeleri nasıl geçer ?
Doğum lekesi yani port wine stain yenidoğanların % 0.3’ de görülen damarsal bir anomalidir. Doğum lekesi (PWS) en çok boyun veya yüz bölgesinde pembeden mora kadar değişebilen bir renkte cilt lekesi olarak başlar. Ancak vücutta da ortaya çıkabilir. Bu lekeler genelde doğumda mevcuttur. Çocuk büyüdükçe leke de büyür. %40 yenidoğanda benzer görünümde yüzde veya ensede leke olabilir. Salmon patch,” “angel kiss,” veya “nevus flammeus neonatorum olarak adlandırılır. Ancak bu lekeler zamanla geriler. doğum lekesi (PWS) asla gerilemez. Zamanla rengi koyulaşır ve kalınlığı artar. 40 yaş sonrası %65 vakada bu lezyonlar iyice kalınlaşarak yumru haline gelebilir. Kendiliğinden veya travma ile kanama riski ortaya çıkar. Ayrıca ağız, göz ve burundaki lezyonlar görme, nefes alma veya yeme işlevlerine engel olabilir. Bazı doğum lekesi (PWS) vakalarında yumuşak doku ve iskelet dokusundada büyüme olabilir. Cerrahi düzeltmeler gerekebilir.
Doğum lekesi (PWS) genellikle sadece deriye ait bir hastalıktır. Ama bazen Sturge–Weber sendromu ve Klippel–Trenaunay sendromu gibi bazı hastalıklarla birliktelik gösterebilir. Damar, yumuşak doku, göz ve beyine ait problemler olabilir. Trigeminal sinirin oftalmik dalının dağılımı (göz çevresi) boyunca leke görülmesi göz ve beyin anomalilerine yatkınlığı akla getirmelidir. Trigeminal sinirin diğer dallarının yayıldığı alanların tutulumunda eğer oftalmik sinir alanında leke mevcut değilse genellikle sorun yoktur.
Doğum lekesi neden olur ?
Doğum lekesinin nedeni bilinmemektedir. Doğum lekesi (PWS) genetik bir hastalık değildir ama genetik olarak ailesel eğilim söz konusudur.
Doğum lekesi (PWS) lezyonlarını hemanjiomlardan ayırmak gerekir. Hemanjiomlar çocukluk çağının selim huylu damarsal tümörleridir. Yenidoğanların %2-3 ünde , 1 yaşına kadar %12, erken doğanların %22’sinde görülebilir. Kadın erkek oranı 3:1’dir. Hızlı büyümeleri ile hemanjiomlar doğum lekesi (PWS)’den ayrılır. Başlangıçta beyaz veya pembe leke olarak görülür. Yaşamın ilk yılında hızla büyümeye başlar. Bazı hastalarda kanama, infeksiyon olabilir. Göze ve solunum yollarına yakın hemanjiomlar büyüyerek problem yaratabilir . Hemanjiomlar 1 yaşına doğru büyüme hızı azalır. 5-12 yaş arası gerime dönemini tamamlar. Hemanjiomlar tamamen gerileyebilir. %50 kişide artık kılcal damar, iz veya leke kalabilir.
Doğum lekesi tedavisi
Doğum lekeleri lazer tedavileri ile giderilebilir. Tedavi prensibi lekeyi oluşturan damarların içinden geçen kan hücrelerinin, lazer ışığı ile yakalanmasıdır. Böylece damar içinde ısı etkisiyle damar zedelenir. Bir süre sonra damar kaybolur ve böylece her seansta leke solmaya başlar.. Lazer tedavilerinin özelliği, hedef hücreleri etkilerken diğer hücreleri etkilememesidir. Böylece lazerler büyük olasılıkla izsiz tedavi gerçekleştirilebilme imkanı yaratmaktadırlar.
Doğum lekesi tedavisinde kullanılan lazerler
Pulsed dye lazer
Long pulsed KTP lazer
İntense Pulsed Light (IPL)
Long pulsed ND YAG lazer
Doğum lekesi tedavisinde en yaygın kullanımı olan lazer, pulse dye lazerdir. Pulse dye lazere dirençli vakalarda KTP lazer dedenebilir. Derin yerleşimli doğum lekelerinde, daha derin dokulara inme özelliği olan long pulsed ND:YAG lazer tedaviye eklenebilir. IPL ışık sistemi olup diğer lazerlerin olmadığı durumlara denenebilir. IPL tedavilerinde seans sayısı artar.
Doğum lekesi lazerle tedavileri minimum 4 hafta aralıklarla yapılır. Pulse dye lazer sonrası ciltte 5-15 gün süren geçici morluk oluşabilir. Doğum lekelerinde seans sayısı (ortalama 5-15 senas) kişiden kişiye değişebilir.
Doğum lekeleri nasıl geçer ?
Doğum lekeleri ( doğum lekesi (PWS)) lazer yanıtları şikayetin boyutuna, anatomik yerleşimine ve damarların genişliğine bağlıdır. Baş ve boyundaki doğum lekesi (PWS)’lerden, alın ve yanağın lateral kenara yakın yerleşimde olanlar tedaviye iyi yanıt verirler. Yüzün orta kısmına yakın yerleşimlerde tedavi yanıtları yavaştır. Kol ve bacak yerleşimli olanlardan, gövdede olanlara göre daha zor yanıt alınır. Kol ve bacağın ucuna yakın yerleşen doğum lekesi (PWS)’ lerde tedavi güç olabilir. Küçük çaplı doğum lekesi (PWS) ler büyük olanlara göre daha çabuk iyileşir. doğum lekesi (PWS) rengi de önemlidir. Pembe renkli doğum lekesi (PWS) küçük damarlardan, mor renkli doğum lekesi (PWS) büyük damarlardan oluşmuştur. Kırmızı renkli olanlar daha damarların daha yüzeye yakın yerleştiğini gösterir. Kırmızı renkli doğum lekesi (PWS) tedavi yanıtı en iyi olandır. Pembe renk ise tedaviye yanıt az olabileceğini işaret edebilir.
Doğum lekesi (PWS) lazer tedavilerine erken yaşta başlamak seans sayısını azaltır. Çünkü cildin ince olması ve doğum lekesi (PWS) alanının küçük olması lazer tedavisinin daha etkili olmasını sağlamaktadır. Erişkinlerde de başarılı tedaviler yapılabilir ancak seans sayısı artabilir.
Deri rengi çok koyu olanlarda lazer tedavilerinde dikkatli olunmalıdır.
